ANA SAYFA > Yazarlar > Araştırmacı Bedri Cumhur Doğu > Bornova'nın ilk Türk kulübü: Bornova Gençler Birliği / KSK Bornova Lokali-1933 / Yamanlar Spor -1937

Bornova'nın ilk Türk kulübü: Bornova Gençler Birliği / KSK Bornova Lokali-1933 / Yamanlar Spor -1937

Araştırmacı Bedri CumhurDoğu
Sosyal Medya :
10 Ocak 2022, Pazartesi 17:10
751 kez okundu

Şimdiye kadar yapılan araştırmalarda Bornova’da Türklerin faaliyetleri hakkında futbol özelinde çok fazla çalışma yapılmadığı aşikardır. Bende Karşıyakalı bir sporsever araştırmacı olarak, resmi ikametimin bulunduğu Bornova’yı ve Bornova’da Türk sporunun gelişimini araştırmak için kolları sıvadım.

Aslında bilinen ve çeşitli akademik çalışmalara konu olmuş(Hasan Mert; Sosyal,Ekonomik ve Kültürel Yönleriyle Bornova – Doktora Tezi) Bornova Gençler Birliği kulübünün; kuruluşu, kurucuları, forma rengi, ilk kadrosu ve ilk galibiyeti  gibi önemli bilgileri aktarmak ve netleştirmek için bu çalışmayı gerçekleştirdim.

Bildiğiniz üzere İzmir’de kurulan ilk Türk kulüpleri, 1910’ların başında Karşıyaka ve Altay kulüpleri ile İttihatçılar tarafından kurulan İdman Yurdu kulübünün de aynı yıllarda faaliyette bulunduklarını daha önceki makalelerimde aktarmıştım.

Spor severlerin bildiği üzere, Bornova’da bulunan İngiliz kulübü 19. Yüzyılın sonlarından itibaren faaliyetlerini sürdürmektedir. Ancak bir Türk kulübü ilk kez İzmir’in işgalden kurtuluşu sonrası 8 Ağustos 1924 tarihinde Kars Mektebi’nde bulunan Türk Ocağı himayesinde resmen teşkil edecekti.

İlk olarak 8 Ağustos 1340(1924) tarihinde “Umum Spor Kulüplerine” başlıklı gazete ilanı ile İzmir ve Karşıyaka spor kulüplerinin temsilcilerini davet eden Bornova İdman Ocağı’nın resmi açılışı yapılmıştı. İzmir’den ve Bornova’dan tren saatleri ilgili bilgi ilanda aktarılmış, İzmir spor cemiyetine mensup kulüplerin temsilcileri çağırılmıştı.

İkinci kaynağımızda Kars Mektebi’nde Ocak binasında yapılan resmi açılışa ait bilgilerle beraber kulübün fahri başkanlığına dönemin Adliye Vekili(Adalet Bakanı), Atatürk’ün yakın çalışma arkadaşlarından Mahmud Esat(Bozkurt) bey’in seçildiği ve davetliler arasında İstiklal Madalyalı kumandanlarımızdan, Ferik rütbeli İzmir Müstahkem Mevkii Kumandanı Mehmed Emin Koral’da bulunmakta ve bir konuşma yapmaktaydı.

İlgili haber şöyle;

BORNOVA GENÇLER BİRLİĞİ

“Bornova Gençler Birliği’nin küşad(açılış) merasimi Cuma günü saat beşte(17:00) icra edilmiştir. Merasimde Emin Paşa, Mahmud Esad, Umur-u Hukukiye(Hukuk İşleri) Müdürü, Maarif(günümüzde Milli Eğitim) Müdürü Ahmed Naili, Polis Müdürü Rıfat bey efendilerle daha bir çok zevat bulunmuşlardır.

Merasime tam beşte (17:00) başlanmış, Suphi efendi spor hakkında kısa bir nutuk irad ederek birliğin reis-i fahriliğini(fahri başkanlığını) kabul etmelerinden dolayı Mahmud Esad bey’e teşekküratta bulunmuştur.

Mahmud Esad bey’de, gençliğin terakki(gelişme) ve yükselmesi ve muhakkak idamesi hakkında bir nutuk iradıyla reis-i fahriyeliği deruhte eyledi(üstlendi).”

Kulüp fiilen 8 Ağustos 1924 tarihinde kurulmuş ve artık maçlara başlamıştı.

Ve ilk galibiyetini 24 Teşrinievvel(Ekim) 1340(1924) tarihinde, futbolun İzmir’deki ilk temsilcilerinden olan Bornova İngiliz Takımı’na karşı alarak bir devri sona erdirmişlerdi.

Gazete haberinde “Bornova Gençler Birliği’nin İlk ve Şanlı Galibiyeti” olarak aktarılmıştı.

Bornova Gençler Birliği: 5

Bornova İngiliz Muhtelit Takımı: 2

 

24 Ekim Cuma günü Bornova çayırında oynan maça Bornova gençleri, Yeşil-Siyah formalarla, saat 15:00’da çıkmıştı. Bornova İngiliz Muhtelit(Karma) takımı 15:20’de sahaya gelmişti.

Saat 15:30’da 7000 kişiyi aşkın seyirci huzurunda başlanan maç, Bornova Gençler Birliği’nin 5-2 galibiyeti ile sonlanıyordu. 

Bornova Gençler Birliği bu maça şöyle çıkmıştı; Şükri, Tevfik, Ulvi, Abdurrahman, Adnan, Necati, İsmail, İbrahim, Münir, Hüsni, Ahmed.

Bu kadro Bornova Gençler Birliği’nin bilinen ilk kadrosudur.

Sonrasında ise Bornova Gençler Birliği için işler pek iyi gitmemişti. Yazının başında belirttiğim Sayın Hasan Mert’in ilgili tezinde şöyle aktarılmıştı:

“Bornova Gençler Birliği kurulduğu ilk yıllarda fazla faaliyet gösterememiş bunun sonucunda Kulüp Başkanı Osman Bey eleştirilere hedef olduğu gibi kulüpten bazı istifalar da söz konusu olmuştu. İlk olarak, Boks Şubesi üyelerinden Necdet Bey’in de istifa ettiği öğrenildi. Bunu takip eden günlerde kulüp idarecilerinden Hikmet Bey ve daha birçok idareci istifa ediyordu. Buna benzer haberlerden anlaşıldığına göre Kulüp birçok zorluklar çekmekte ve gelişmekten ziyade gerileme yaşamaktaydı. Gerçi bu kötü gidişi durdurmak için çaba sarfedilmiyor da değildi, ilgilileri bir araya getiren toplantılar tertip edilerek kulüp toparlanmaya çalışılıyordu.”

1931 yılına kadar gayrı federe olarak çalışan Bornovalı gençler, 1933 yılına gelindiğinde işler istedikleri gibi gitmeyen Bornova Gençler Birliği’ne, İzmir’in Karşıyaka’sından bir rakip gelmişti.

“Karşıyaka Spor Kulübü Bornova Lokali” olarak Bornova’da faaliyetlerine başlayan KSK, Bornova ecnebi(İngiliz) takımları ile maçlara başlamışlardı.

Atatürk’ün de hocası olarak kabul edilen, Bornova Gençler Birliği kurucularından, emekli binbaşılardan Nezir bey, Haşim ve Abidin beylerin teşebbüsleri ile Karşıyaka Spor Kulübü Bornova Lokali, Haziran 1933’de resmen teşkil edilmişti.

İlk maçını KSK İkinci takımı ile yapan Bornova Lokali, Bornova’da spora hareket getirmişti. Bornova sporculuğunu yükseltmeye çalışan KSK Başkanı Rifat bey ve çeşitli üyeler de açılışta ikramlarda bulunmuşlardı.

1937 yılına kadar faaliyetlerini sürdüren Bornova Gençler Birliği ve KSK Bornova Lokali İzmir valisi Fazlı Güleç’in İzmir genelinde almış olduğu karar ile İzmir’deki 8 spor kulübünün 3 kulübe düşürülmesi kararını alarak, KSK ve Bornova takımları Yamanlar Spor adı altında birleşmişlerdi. Kulüp merkezi Karşıyaka Halk Evi olacak şekilde Yamanlar Spor resmen ortaya çıkmıştı.

İzmir’in kurtuluşuna müteakiben 1940’lara kadar olan kısımda, sporun gelişimi için çalışan Bornova Gençler Birliği’ni, KSK Bornova Lokalini ve Yamanlarspor’a dönüşümünü aktarmaya çalıştık. Bornova’da Türk futbolunun bilinmeyenlerini ilk kez aktardık. İzmirli spor severlere keyifli okumalar dilerim.


PAYLAŞ

Yazara Ait Diğer Makaleler

25.10.2024 Yüzyılın Gündemi Şirketleşme

14.10.2024 Fikri Altay ve Kaf Sin Kaf Reisliği

27.09.2024 Tarihi korumaya ant içtik!

08.09.2024 Çocuk Yuvasında İlk Kadın Başhekim: Doktor Sabiha Hanım

29.08.2024 Karşıyaka'nın Tarihi: Omiros Ailesi'nden Çocuk Yuvasına

12.08.2024 Ayaktopu’nun Memleketimize Yolculuğu

29.07.2024 Ölümsüz Karşıyakalılar

14.07.2024 Karşıyaka Stadı'nın 13 Yıllık Hikayesi

01.07.2024 “Bir Baba Hindi” Mustafa’nın Dedesi Milli Mücadele Kahramanı Çıktı!

14.06.2024 Karşıyaka’yı İdare Etmek Zor İştir – Cemal Ahmed Bey’in İdareciliği

18.05.2024 Kaf Sin Kaf'ın hâl-i pürmelâli

14.05.2024 Kalbinde Kalmasın Acı Bir Sızı: 1952 Şampiyonluğa Doğru

23.04.2024 Karşıyaka'nın kuruluş öyküsü

15.04.2024 Karşıyaka Stadı Yalı'ya yapılacak!

15.03.2024 Muharrem Candaş ve Fazlı Arınç Türk Güreşinin Efsane Karşıyakalıları

08.03.2024 Cumhuriyet Dönemi Su Sporları Gururumuz Alparslan, Rasim ve Muhiddin

24.02.2024 Atatürk’ün İzlediği İlk ve Tek Tenis Müsabakası

14.02.2024 Bülent Zeren Unutulmadı / Karşıyakalı Petriçe

25.01.2024 Samim Kocagöz’den Spor Psikolojisi / Suat Gürbüzer ve Bülent Öztosun

12.01.2024 Queen's Park Rangers İzmir'de

29.12.2023 Milli Müdafilerimizden Lap Lap Lütfi

14.12.2023 Cumhuriyetin Muhafızı Karşıyaka / Türkiye Şampiyonu Muhafızgücü İzmir’de

30.11.2023 Atletizm'de Türkiye Şampiyonu: İbrahim Bey

09.11.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 3

27.10.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 2

14.10.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 1

29.09.2023 İstanbulspor İzmir'de

10.09.2023 Bir Efsanenin Ardından: Mustafa Baykara (Bir Baba Hindi)

29.08.2023 Karşıyakamızın İlk Yönetim Kurulu - Son Yönetim Kurulu

14.08.2023 İstanbul'un yüz yıllık hegemonyası! / Refik Osman Top'un ziyaretleri

31.07.2023 Dostluk ve Barış Maçları / Denizciliği Tesis Eden Karşıyakalı: Rifat Bey

16.07.2023 Kaf Sin Kaf’ın Ping Pong Maçı – İlk Hakemlerimiz

27.06.2023 Spor tarihimizde yarım kalan Darüşşafaka maçı -1925

15.06.2023 Bisiklet tarihi / Bucalıların misafirperverliği

18.05.2023 Türkiye Yelken Şampiyonu: Karşıyaka

15.05.2023 Denizciliğin Başkenti: Karşıyaka

23.04.2023 Bilinmeyenle karşılaşmak

15.03.2023 Geçmişe Yolculuk / FB İlk Yurtiçi Seyahatinde Karşıyaka Belediyesi Ziyafet Listesi

24.02.2023 Anadolu’dan Göğe Selam Olsun

31.01.2023 146 Yıldır Spor Sahnesinde Rum Kulüpleri – Ermis/Pera/Beyoğlu

19.12.2022 Bugün 19.12, Dünya Karşıyakalılar Günü

10.11.2022 9 Eylül Kupası'nı Kaf Sin Kaf kazandı

29.10.2022 KAF SİN KAF’ın malül gazisi: Mustafa Cemal Ahmed Umar

09.09.2022 9 Eylül Kutlu Olsun!

30.08.2022 Zafer ve Tayyare Bayramı & Şehid Tayyareci Binbaşı Fazıl Bey

09.07.2022 Ay-Yıldız Meselesi & İsmet Paşa’nın Karşıyaka Spor Kulübü Ziyareti

31.05.2022 Yasaklar ve Kaf Sin Kaf!

19.05.2022 Donanmamızın Şanlı Kruvazörü: Hamidiye; Karşıyaka’ya Hoş Geldiniz

24.04.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli – Bölüm 3

09.03.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli – Bölüm 2

14.02.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli

01.02.2022 İzmir Dayanışmanın Şehri

14.01.2022 Çitlembik ağacı ve Agora

19.12.2021 Bornova Karşıyakalıdır!

12.11.2021 Kaf Sin Kaf Bisikletçileri

01.11.2021 1 Kasım 1912 - 1 Kasım 2021 Biz Karşıyakalıyız!

13.10.2021 Gazi Paşa’mız Karşıyaka’da – Atatürk’ün Adımlarıyla Karşıyaka

06.09.2021 Yavuz geliyor, Yavuz

22.08.2021 Körfezin ayırdığı biraderler… Karşıyaka Göztepe tarihteki ilk maç

26.07.2021 Konuşan Karşıyaka fotoğrafları - Karesi Mıntıkası Şampiyonu İzmir'de

17.06.2021 KSK tarihinde Macaristan dostluğu ve rekabeti

19.05.2021 İzmir'in ilk deniz müsabakaları-1924

16.04.2021 Karşıyaka İdman Ocağı - Karşıyaka'nın gençleri

07.03.2021 İzmir'in rengi: İtalyan Garibaldi/Spor Alemi Kupası Karşıyaka'nın

13.02.2021 Ay-Yıldızlı şanlı armamızı yurt dışında ilk kez dalgalandıran Karşıyakalı…

13.01.2021 Karşıyaka-Vefa-Altınordu-Muhtelit

19.12.2020 Dünya Karşıyakalılar Günü ve Karşıyaka’nın Konuşan Fotoğrafları:


SEN DE DÜŞÜNCELERİNİ PAYLAŞ!

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.


yükleniyor

Köşe Yazarları

Anket

Yeni İnternet Sitemizi Beğendiniz mi?