ANA SAYFA > Yazarlar > Araştırmacı Bedri Cumhur Doğu > İzmir'in ilk deniz müsabakaları-1924

İzmir'in ilk deniz müsabakaları-1924

Araştırmacı Bedri CumhurDoğu
Sosyal Medya :
19 Mayıs 2021, Çarşamba 17:14
1371 kez okundu

Karşıyaka Nostalji sayfamızda bu ay spor kulübü olarak hayatına devam eden birkaç spor kulübünden birisi olduğumuzu, tarihi belgeleriyle ortaya koymaya çalışacağız. 1924 yılında, artık futbol dışında spor branşlarında da Türkler tarafından ilk kez yapılan çalışmalarda Karşıyakalılar yine ön saflardaydı. Tıpkı günümüzde basketbolda ve yelkende olduğu gibi. Keyifli okumalar. 
Bu ayki araştırmamızda Pınar Karşıyaka Basketbol takımımızın payı çok büyük. 
Bildiğiniz üzere Türkiye Basketbol Tarihinin en önemli olaylarından birisini yaşadık ve Avrupa Basketbol Şampiyonlar Ligi’nde Avrupa İkincisi olarak Rusya’dan döndük. 
Türkiye geneline baktığımızda basketbolda Avrupa kupalarının toplam sayısı 5. 
Yani Kafsinkaf’ımız şampiyon olsaydı Türkiye’ye gelecek kupa 6. Kupa olacaktı. İzmir maalesef bunun farkına varamadı. Yapılacak büyük bir destek belki de işin rengini değiştirecekti. 
Sporu sadece futbola indirgeyerek, böylesine önemli bir felsefeye sahip spor branşının, maalesef ikinci plana atılmaya devam edilmekte olduğunu da gözlemlediğimizi söylemek gerek. 
Biz Avrupa’da ülkemizin başarılı olması adına gerekirse rakip takımı desteklemeyi bir görev biliriz. Çünkü bizim hemşehrimiz kazanırsa, şehrimiz kazanır. Ülkemiz kazanır, biz kazanırız.
Şimdi gelin, Karşıyakamızın şerefli tarihinden kesitleri tarihi belgeleri ile ortaya koyalım. Ortaya koyalım ki bu şehrin spor tarihinde, kulübümüzün kuruluş amaçlarından olan egemenliğin millete ait olduğunu ve ilklerin kulübü olmanın kolay olmadığını herkese anlatalım. 
Karşıyaka Erkek Basketbol takımımız belki şampiyon olamadı ama bu yaşadıklarımız bu şehir için bir ilkti. 
Nitekim şairin dediği gibi; “galiptir bu yolda mağlup.” Ufuk hoca ve basketbolcularımızın ellerine, emeklerine sağlık.
Kaf Sin Kaf tarihine dönersek, 1922 Teşrinievvelinde(Ekim) kulübümüz büyükleri tarafından yeniden kurulan Karşıyaka Gençler Birliği’nin 1924 yılında zorlu bir sene geçirdiğini yaptığımız araştırmalarda ortaya çıkarmaya devam ediyoruz. 
Bu araştırmaları, hazırladığımız “Kaf Sin Kaf Tarihinin Bilinmeyenleri” isimli kitabımızda geniş şekilde aktaracağız nasip olursa. 
Bu yaşanan zorluklar yeni kurulan bir ülkenin spor hayatı açısından bakılırsa daha anlaşılabilir konular. 
O tarihte de tıpkı günümüzdeki gibi kulüpçülük, taraftarlık hat safhada, adalet anlayışı zayıf, sporun asıl amacı olan kardeşlik, sağlıklı yaşam, ahlak gibi olgular ikinci planda kalıyordu. 
İşte böyle bir ortamda yapılmaya çalışılan kuruculuk rolü, Karşıyaka gençlerinin ruhunda mevcuttu. 
15 Haziran 1924 tarihinde toplanan aralarında Cemal Ahmed Umar, Refik Çullu gibi kurucularımızın olduğu Karşıyaka Gençler Birliği üyeleri, İzmir eşrafından spor ve sporcuya destek olacak kişileri toplayarak bir deniz müsabakaları düzenlemek istemişlerdi. 
Destek veren bir çok İzmirli Müslüman ve gayrı müslim dostlarımız, düzenleme heyeti adında bir ekiple, Türkler tarafından ilk kez gerçekleşecek yarışları organize ettiler. 
Aralarında Alaiyeli Mahmud bey, Sapancalı Baki bey, Fescizade Ziya bey, Mösyö Yantis, Herbert Whithall gibi İzmir’in önde gelenleri tarafından desteklenen organizasyon maalesef gerçekleşmedi. 
Gerçekleşmeme nedenini ise şehirde ve spor hayatında yaşanan bazı gelişmeler olduğunu şimdilik kısaca belirtebiliriz. Hayırlısıyla kitabımızda kaynakları ile anlatacağız. 
Ağustos ayında yapılması planlanan organizasyon, Ekim ayı sonunda, düşük katılımla, İdare-i Hususiye-yi Vilayet(İl Özel İdaresi) namına yine Karşıyaka sahilinde düzenlendi. Bunu da küçük bir not olarak bırakalım.

1924 YILINDA İZMİR’DE İLK KEZ DÜZENLENECEK DENİZ MÜSABAKA VE EĞLENCELERİ
Haber küpüründe bahsi geçen Fahrettin Paşa caddesini anlamlı kılan bir haritayı Sayın Prof.Dr. Yavuz Çorapçıoğlu hocamız sağolsun katkı yaptılar. 
Yarış yapılacak alanı az çok tanımlarsak günümüzde Cemal Gürsel caddesi olarak geçen caddedir. 
Okuduğumuz ilk gazete küpünü sadeleştirirsek, İzmir’in ileri gelenleri çeşitli heyetler çerçevesinde memleketimizde şimdiye kadar ihmal edilen deniz sporlarını canlandırmak için yarışları düzenlemek üzere toplanıyorlar. 

Deniz müsabakaları 
Karşıyaka Gençler Birliği tarafından yakında Karşıyaka sahilinde vâsi mikyasta(geniş ölçüde) bir deniz müsabaka ve eğlenceleri tertip edileceğini istihbar ettik(haber aldık). 
Memleketimizde şimdiye kadar ihmal edilen deniz sporlarını canlandırmak hususunda Karşıyaka gençlerinin vakayı teşebbüslerini(girişimlerini) takdir eder, muvaffakiyetlerini(başarılarını) temenni eyleriz.
Deniz müsabaka ve eğlenceleri
Karşıyaka Gençler Birliği’nin İstihzârâtı(Hazırlığı)
Geçenlerde istihzâr eylediğimiz (hazırlığını bildirdiğimiz) veçhile Karşıyaka Gençler Birliği tarafından Karşıyaka’da Fahreddin Paşa sahilinde(günümüzde muhtemelen yelken tesisleri) 21 Ağustos’ta vâsi(geniş) bir tarzda sandal yarışı ve deniz müsabaka ve eğlenceleri tertip edilmektedir. 
Gençler Birliği, bu maksatla şehrimiz eşraf ve ekabirinden(ileri gelenlerinden) bir çok zevatı 15 Haziran’da içtimaya(toplanmaya) davet ile lazım gelen esâsâtı(esasları)ihzar eylemiş(hazırlamış) med’uv (davet edilmiş) zevat(kişiler) miyanından (arasından) heyet-i tertibiye(tertip eden heyet) ve heyet-i faalilerle(faaliyetlerden sorumlu heyet) bilet satışı heyetleri tefrik ederek(ayırarak) hemen faaliyete mübaşeret eylemiştir(başlamıştır).
Heyet-i Tertibiye(Düzenleme heyeti) zevattan mürekkebdir(kurulmuştur):
Esbak(önceki) gümrük müdürü  Agah bey, Alaiyeli Mahmud bey, Sapancalı Baki bey, Fescizade Ziya bey, Mösyö Yantis, Mösyö Antuan İsaverdens, Mösyö Alemdor Adanduya, Mösyö Tedi Aliyoni ve Herbert Whithall. 
Ayrıca biletleri satmak üzere de Cemal(Ahmed Umar), Nihad, Refik(Çullu), Şevket beylerle Mösyö Yantis, Mösyö Geminli ve Avundukzade Hamdi beylerden mürekkeb(kurulmuş) bir heyet tefrik edilmiştir(seçilmiştir).
Ve üç yüz adedi mevki mahsus(özel yer) olmak üzere beş lira ve (1000) birinci mevki için ikişer lira, ve (2000) adet ikinci mevki için bir lira olmak üzere cemi(tamamı) (3300) adet bilet tab edilecektir(basılacaktır).
1-    İki çifte bir takalar
       2 ve 3-  Yelkenli İzmir Pasaport Kayıkları
       4-    İki çifte futalar 
       5-    Ganbot kayıkları
       6-    Ganbot filikaları
       7-    Gümrük trateleri yelkenli
       8-    Körfez vapurları filikaları
       9-    Yüzme sürat koşusu
      10-   Yüzme sürat koşusu amatörler için
      11-   Mukavemet koşusu
      12-   Mukavemet koşusu amatörler için
      13-   Ördek müsabakası
      14-   Tekne müsabakası
Amatörler müracat ettiği takdirde işbu program tebdil edilecektir.
Müsabaka ve eğlencelerin şimdiye kadar İzmir’de meseli nâmesbuk(örneği hiç olmamış) bir şekilde olabilmesi için Gençler Birliği bütün gayretini sarf etmekte olduğu gibi muvaffak(başarılı) olabilmek için de bütün halk toplanmaktadır. 
İstanbul’a kotra ve kayıklar ısmarlanmış ve yarış mahalinin sureti tefrik ve tezyini(düzenlenmesi) haritalar üzerinde tespit edilmektedir. 
Şimdiye kadar şehrimizde ecnebilerin delaletiyle(aracılığıyla) yapılan bu gibi  yarışların bu sene Gençler Birliği tarafından muvafakiyetle yapılacağını temenni ederiz. Bu husuta alacağımız malumatı yazacağız.
21 Ağustos 1924 tarihinde düzenlenmesi planlanan yarışlar için Karşıyaka Gençler Birliği çeşitli egzersizler yapmak üzere halkı Karşıyaka sahiline davet için dönem gazetelerine davet ilanları vermekteydi. 
Dönem haberlerinden birinde şöyle bahsediyor;
Deniz müsabakalarına hazırlık
Karşıyaka Gençler Birliği’nin Karşıyaka – İzmir arasında gidip-gelme, yüzme müsabakaları tertip ettiğini evvelce yazmıştık. 
Kursa iştirak etmek isteyenler arasında dün egzersiz müsabakaları yapılmıştır. Müsabakalardan yalnız kırk yaşlarındaki Rodoslu Edhem efendi Karşıyaka’dan İzmir’e kadar yüzerek gidip gelmeye muvaffak olmuş….
Edhem efendi evvelce yapılan müsabakalarda ikinci gelerek madalya almıştı…
Bu araştırmamız ile Karşıyakalıların, İzmir’de Türkler tarafından düzenlenen gayrıresmi ilk deniz müsabakalarını planlayan ekip olduğunu, ilk yüzücülerinden birisi olan Rodoslu Edhem efendinin varlığı ile de yüzme sporunun yine bir Karşıyakalı tarafından madalyalı olarak 1924 yılında var olduğunu Karşıyaka tarihine not olarak bırakıyorum. 
İzmir’de yelken sporunun tam anlamıyla gelişimi 1930’larda ve resmen Sadi İplikçi, Arif Erzeybek, Münir Birsel, Zühtü Işıl, Suat Yurtkoru, Tahir Meleksoy, Haldun Akbulut, Azmi-Cezmi Zallak, M.Ali Yelkenbiçer, Kemal Şaykan, Niyazi Tusder, Refik Çullu gibi Karşıyakalılar ile İzmir Yelken Sporunun Karşıyaka’da başlangıcının öncüleri olduğu bilinmektedir.
Yüzme’de ise yine kulübümüz sporcularından Alp Arslan ve Rasim beyler resmen Türkiye rekorları sahipleridir. Hatta Alp Arslan bey, 1934 yılında Sovyetler Birliği’nde ilk kez düzenlenen Uluslararası müsabakalarda ilk kez milli formayı giymişti. 
Sonuç olarak Karşıyaka Spor Kulübü ilklerin kulübüdür. Böylesine bir kulübün taraftarları olarak verilecek mücadelenin sportif başarılardan çok daha önemli olduğunun, bu kulübün geleceğini kurtaracak şeyin sportif başarıdan ziyade, tüm branşlarda profesyonel şekilde sporcular yetiştirmek, tesisleşme ve devamlı gelir getirecek Zübeyde Hanım stadı olduğunu da aktaralım. 
Herkese sağlıklı ve güzel geçecek bir Ramazan Bayramı ve 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dilerim. 
İyi ki varsın Kaf Sin Kaf…

 


PAYLAŞ

Yazara Ait Diğer Makaleler

27.09.2024 Tarihi korumaya ant içtik!

08.09.2024 Çocuk Yuvasında İlk Kadın Başhekim: Doktor Sabiha Hanım

29.08.2024 Karşıyaka'nın Tarihi: Omiros Ailesi'nden Çocuk Yuvasına

12.08.2024 Ayaktopu’nun Memleketimize Yolculuğu

29.07.2024 Ölümsüz Karşıyakalılar

14.07.2024 Karşıyaka Stadı'nın 13 Yıllık Hikayesi

01.07.2024 “Bir Baba Hindi” Mustafa’nın Dedesi Milli Mücadele Kahramanı Çıktı!

14.06.2024 Karşıyaka’yı İdare Etmek Zor İştir – Cemal Ahmed Bey’in İdareciliği

18.05.2024 Kaf Sin Kaf'ın hâl-i pürmelâli

14.05.2024 Kalbinde Kalmasın Acı Bir Sızı: 1952 Şampiyonluğa Doğru

23.04.2024 Karşıyaka'nın kuruluş öyküsü

15.04.2024 Karşıyaka Stadı Yalı'ya yapılacak!

15.03.2024 Muharrem Candaş ve Fazlı Arınç Türk Güreşinin Efsane Karşıyakalıları

08.03.2024 Cumhuriyet Dönemi Su Sporları Gururumuz Alparslan, Rasim ve Muhiddin

24.02.2024 Atatürk’ün İzlediği İlk ve Tek Tenis Müsabakası

14.02.2024 Bülent Zeren Unutulmadı / Karşıyakalı Petriçe

25.01.2024 Samim Kocagöz’den Spor Psikolojisi / Suat Gürbüzer ve Bülent Öztosun

12.01.2024 Queen's Park Rangers İzmir'de

29.12.2023 Milli Müdafilerimizden Lap Lap Lütfi

14.12.2023 Cumhuriyetin Muhafızı Karşıyaka / Türkiye Şampiyonu Muhafızgücü İzmir’de

30.11.2023 Atletizm'de Türkiye Şampiyonu: İbrahim Bey

09.11.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 3

27.10.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 2

14.10.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 1

29.09.2023 İstanbulspor İzmir'de

10.09.2023 Bir Efsanenin Ardından: Mustafa Baykara (Bir Baba Hindi)

29.08.2023 Karşıyakamızın İlk Yönetim Kurulu - Son Yönetim Kurulu

14.08.2023 İstanbul'un yüz yıllık hegemonyası! / Refik Osman Top'un ziyaretleri

31.07.2023 Dostluk ve Barış Maçları / Denizciliği Tesis Eden Karşıyakalı: Rifat Bey

16.07.2023 Kaf Sin Kaf’ın Ping Pong Maçı – İlk Hakemlerimiz

27.06.2023 Spor tarihimizde yarım kalan Darüşşafaka maçı -1925

15.06.2023 Bisiklet tarihi / Bucalıların misafirperverliği

18.05.2023 Türkiye Yelken Şampiyonu: Karşıyaka

15.05.2023 Denizciliğin Başkenti: Karşıyaka

23.04.2023 Bilinmeyenle karşılaşmak

15.03.2023 Geçmişe Yolculuk / FB İlk Yurtiçi Seyahatinde Karşıyaka Belediyesi Ziyafet Listesi

24.02.2023 Anadolu’dan Göğe Selam Olsun

31.01.2023 146 Yıldır Spor Sahnesinde Rum Kulüpleri – Ermis/Pera/Beyoğlu

19.12.2022 Bugün 19.12, Dünya Karşıyakalılar Günü

10.11.2022 9 Eylül Kupası'nı Kaf Sin Kaf kazandı

29.10.2022 KAF SİN KAF’ın malül gazisi: Mustafa Cemal Ahmed Umar

09.09.2022 9 Eylül Kutlu Olsun!

30.08.2022 Zafer ve Tayyare Bayramı & Şehid Tayyareci Binbaşı Fazıl Bey

09.07.2022 Ay-Yıldız Meselesi & İsmet Paşa’nın Karşıyaka Spor Kulübü Ziyareti

31.05.2022 Yasaklar ve Kaf Sin Kaf!

19.05.2022 Donanmamızın Şanlı Kruvazörü: Hamidiye; Karşıyaka’ya Hoş Geldiniz

24.04.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli – Bölüm 3

09.03.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli – Bölüm 2

14.02.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli

01.02.2022 İzmir Dayanışmanın Şehri

14.01.2022 Çitlembik ağacı ve Agora

10.01.2022 Bornova'nın ilk Türk kulübü: Bornova Gençler Birliği / KSK Bornova Lokali-1933 / Yamanlar Spor -1937

19.12.2021 Bornova Karşıyakalıdır!

12.11.2021 Kaf Sin Kaf Bisikletçileri

01.11.2021 1 Kasım 1912 - 1 Kasım 2021 Biz Karşıyakalıyız!

13.10.2021 Gazi Paşa’mız Karşıyaka’da – Atatürk’ün Adımlarıyla Karşıyaka

06.09.2021 Yavuz geliyor, Yavuz

22.08.2021 Körfezin ayırdığı biraderler… Karşıyaka Göztepe tarihteki ilk maç

26.07.2021 Konuşan Karşıyaka fotoğrafları - Karesi Mıntıkası Şampiyonu İzmir'de

17.06.2021 KSK tarihinde Macaristan dostluğu ve rekabeti

16.04.2021 Karşıyaka İdman Ocağı - Karşıyaka'nın gençleri

07.03.2021 İzmir'in rengi: İtalyan Garibaldi/Spor Alemi Kupası Karşıyaka'nın

13.02.2021 Ay-Yıldızlı şanlı armamızı yurt dışında ilk kez dalgalandıran Karşıyakalı…

13.01.2021 Karşıyaka-Vefa-Altınordu-Muhtelit

19.12.2020 Dünya Karşıyakalılar Günü ve Karşıyaka’nın Konuşan Fotoğrafları:


SEN DE DÜŞÜNCELERİNİ PAYLAŞ!

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.


yükleniyor

Köşe Yazarları

Anket

Yeni İnternet Sitemizi Beğendiniz mi?