ANA SAYFA > Yazarlar > Araştırmacı Bedri Cumhur Doğu > Çocuk Yuvasında İlk Kadın Başhekim: Doktor Sabiha Hanım

Çocuk Yuvasında İlk Kadın Başhekim: Doktor Sabiha Hanım

Araştırmacı Bedri CumhurDoğu
Sosyal Medya :
08 Eylül 2024, Pazar 16:06
269 kez okundu

Şehrimiz için, kültürümüz için yaptığım araştırmalarımı bu sütunlardan sizlere sunuyorum. Yine önemli bilgileri ilk kez Karşıyaka Haber Gazetesi’nde yayımlamaya devam ediyoruz. Bu yazımızda size ülkemizin ilk kadın doktorlarından Sabiha Hanım’ı aktaracağım.

Hipokrat, Anadolu topraklarında doğmuş, mesleğini icra etmiş ve ölmüştür. Bu topraklarda şifa dağıtmıştır. Kendisinden 500 yıl sonra yaşamış Bergama doğumlu Galenos daha az bilinmekle beraber gene de tanıdık bir isimdir.

Bildiğiniz üzere kadınların doktor olmaları uzun süre yasaktı dünyada. Osmanlı’da ilk kadın doktor ise Ermeni asıllı Zaruhi Kavalcıyan’dır. Cumhuriyetimiz sonrası ise Safiye Ali, 26 Ağustos 1923'te mezun oldu ve Türkiye'nin ilk kadın doktoru olarak tarihe geçti.

KARŞIYAKA ÇOCUK YUVASI BAŞHEKİMİ SABİHA HANIM

Uzun yıllar Çocuk Yuvası'nda müdürlük ve başhekimlik yapan Dr. Sabiha Süleyman Sayın (1903-1984), bu önemli göreviyle pek bilinmese de Karşıyaka'nın tarihine iz bırakmıştır.

Ülkemizde Tıp Fakültesi'nin ilk kadın öğrencilerinden biri olan Dr. Sayın, 1932 yılında pediatri uzmanlığını aldı. 1928 yılında Tıp Fakültesi'nden mezun olan altı kadın öğrenciden biriydi. Mezuniyetinin ardından, fahri olarak Dr. Kadri Raşid Anday’ın yanında pediatri asistanlığına başladı ve 1929 yılında kadın hekimler için ilk maaşlı kadroyu elde etti. Dr. Sabiha Süleyman Sayın, 1934-1941 yılları arasında Karşıyaka Çocuk Yuvası'nın başhekimi olarak görev yapmış ve binlerce çocuğun sağlıklı büyümesini sağlamıştır.

Muayenehanesi, İzmir’de İkinci Beyler Sokakta bulunmaktaydı. Karşıyaka Çocuk Yuvası’nın gelişmesinde büyük hizmetleri bulunmaktadır. 1941 yılında Kahramanmaraş’a tayini çıkmıştır.

HIZIR ALİ BABA ANDACI

Tarihi gazete kupürlerinde rastladığımız bir haberde, Birgi’de bir anıt açılma merasimi aktarılmış. Ülkemizin önemli doktorlarının katılımıyla açılan anıt, Sabiha Süleyman Sayın’ın da orada bulunduğunu bizlere aktarmaktadır.

“Bundan 500 yıl önce Mısır’da Maristan-ı Mısır adıyla anılan şifa yurdunun başhekimi, Birgi köyünden ünlü Türk hekimi Hızır Baba’nın adına, altı aydan beri hazırlanan mermer andaçın önünde açılma şenliği yapılacaktır. Büyük hekim, Aydınoğullarından İsa Bey’in zamanında Mısır’dan çağrılmış ve öz yurduna gelerek son ömrünü bilim ve fen ile orada geçirmiştir. Bu büyük adamın hekimlik ve şifa bakımından o çağlarda yazdığı beş, altı eser Latinceye ve Avrupa dillerine çevrilmiştir.

Birgi’de gönüllü olan ve Türk hekimliği tarihine onur veren büyük hekimin Cumhuriyet çağında izini aramak ve bulmak ve onun adına andaç kurmak Türk varlığının özenli bir zevkidir.

Ettiba Odası namına İzmir’den Bayan Doktor Handan Kutlu, Bayan Doktor Sabiha Sayın, Bayan Doktor Ferhunde, Bay Doktor Necdet Otaman, Bay Doktor Cevat Zeki Bil, Bay Doktor Necmettin Üstüntürk açılma şenliğinde bulunmak üzere güzel bir çelenkle ve bugünkü trenle Ödemiş’e gitmişlerdir.”

Birgi’de makamı bulunan Hızır Ali Baba, ilk Türk doktorlarındandır. Türkiye’de Hacı Paşa olarak bilinir. Birgi’de Derviş Ağa camisinin hemen önünde açılan andaç, İzmir Valisi Kazım Dirik Paşa bulunduğu halde Karşıyaka Çocuk Yuvası Başhekimi ve ilk kadın doktorlarımızdan Sabiha Süleyman Sayın’ın katılımı ile açılmıştır.

Anıtı: 137 cm. yüksekliğinde, mermerden beş basamaklı bir kaide üzerinde yükselir.

Anıtın üzerindeki yazı şöyledir: 13. Üncü Milat, ve 7. Hicri asırda Mısır da (Maristan / Mısır) hastane başhekimi olan Birgili Hızır Ali Bey adındaki büyük Türk doktorunu anmak için andaçtır. Hayatında sekiz büyük eser yazmış ve bir kısmı Evropa dillerine çevrilmiştir.

Aydınoğlu İsa Bey in daveti üzerine Mısırdan ana yurdu Birgiye gelmiştir. Milat 1404 / Hicri 820 yılında ölmüştür. (Anıtın fotoğrafı ve anıtla ilgili bilgiler Erol Şaşmaz Ağabeyin sitesinden alınmıştır.)

Dr. Sabiha Süleyman Sayın, Türkiye’nin ilk kadın doktorlarından biri olarak, özellikle Karşıyaka Çocuk Yuvası'nda başhekimlik yaparak İzmir ve çevresindeki sağlık hizmetlerine önemli katkılarda bulunmuş bir öncüdür. Hem Cumhuriyet’in ilk yıllarında kadınların mesleki anlamda önünün açılmasında hem de tıp alanında kadın doktorların varlığının pekişmesinde önemli bir rol oynamıştır. 1934-1941 yılları arasında Karşıyaka Çocuk Yuvası'nın başhekimi olarak görev yaparken binlerce çocuğun sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlamış, aynı zamanda İzmir’de özel muayenehanesinde de hizmet vermiştir.

Sabiha Hanım’ın çocuk sağlığı üzerine yaptığı çalışmalar ve başhekimliği sırasında elde ettiği başarılar, dönemin toplumsal normlarına karşı kadınların bilimsel ve mesleki alandaki mücadelesine dair önemli bir örnek teşkil eder. Ayrıca, Hızır Ali Baba gibi önemli tarihi figürlerin izini sürmek ve onların adına anıtlar açılmasına katkı sağlamak, Dr. Sabiha Süleyman Sayın’ın tarih bilincini ve mesleki sorumluluğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Sonuç olarak, Dr. Sabiha Süleyman Sayın’ın yaşamı ve çalışmaları, sadece tıp alanında değil, aynı zamanda kadınların toplumsal alanda varlık göstermesi ve bilimsel ilerlemeye katkıda bulunması açısından önemli bir kilometre taşıdır. Onun izinde ilerleyen nesiller, kadınların bilim ve tıp alanında neler başarabileceklerinin canlı bir örneğini görmüştür. Dr. Sabiha Süleyman Sayın’ın ismi, Türkiye’nin tıp tarihinde onurlu bir yer tutmakta ve onun bıraktığı miras, kadınların sağlık alanındaki mücadelelerine ilham vermektedir.


PAYLAŞ

Yazara Ait Diğer Makaleler

27.09.2024 Tarihi korumaya ant içtik!

29.08.2024 Karşıyaka'nın Tarihi: Omiros Ailesi'nden Çocuk Yuvasına

12.08.2024 Ayaktopu’nun Memleketimize Yolculuğu

29.07.2024 Ölümsüz Karşıyakalılar

14.07.2024 Karşıyaka Stadı'nın 13 Yıllık Hikayesi

01.07.2024 “Bir Baba Hindi” Mustafa’nın Dedesi Milli Mücadele Kahramanı Çıktı!

14.06.2024 Karşıyaka’yı İdare Etmek Zor İştir – Cemal Ahmed Bey’in İdareciliği

18.05.2024 Kaf Sin Kaf'ın hâl-i pürmelâli

14.05.2024 Kalbinde Kalmasın Acı Bir Sızı: 1952 Şampiyonluğa Doğru

23.04.2024 Karşıyaka'nın kuruluş öyküsü

15.04.2024 Karşıyaka Stadı Yalı'ya yapılacak!

15.03.2024 Muharrem Candaş ve Fazlı Arınç Türk Güreşinin Efsane Karşıyakalıları

08.03.2024 Cumhuriyet Dönemi Su Sporları Gururumuz Alparslan, Rasim ve Muhiddin

24.02.2024 Atatürk’ün İzlediği İlk ve Tek Tenis Müsabakası

14.02.2024 Bülent Zeren Unutulmadı / Karşıyakalı Petriçe

25.01.2024 Samim Kocagöz’den Spor Psikolojisi / Suat Gürbüzer ve Bülent Öztosun

12.01.2024 Queen's Park Rangers İzmir'de

29.12.2023 Milli Müdafilerimizden Lap Lap Lütfi

14.12.2023 Cumhuriyetin Muhafızı Karşıyaka / Türkiye Şampiyonu Muhafızgücü İzmir’de

30.11.2023 Atletizm'de Türkiye Şampiyonu: İbrahim Bey

09.11.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 3

27.10.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 2

14.10.2023 Kaf Sin Kaf'tan İsmet Paşa'ya Yıldırım İşaretli Telgraf / Bölüm 1

29.09.2023 İstanbulspor İzmir'de

10.09.2023 Bir Efsanenin Ardından: Mustafa Baykara (Bir Baba Hindi)

29.08.2023 Karşıyakamızın İlk Yönetim Kurulu - Son Yönetim Kurulu

14.08.2023 İstanbul'un yüz yıllık hegemonyası! / Refik Osman Top'un ziyaretleri

31.07.2023 Dostluk ve Barış Maçları / Denizciliği Tesis Eden Karşıyakalı: Rifat Bey

16.07.2023 Kaf Sin Kaf’ın Ping Pong Maçı – İlk Hakemlerimiz

27.06.2023 Spor tarihimizde yarım kalan Darüşşafaka maçı -1925

15.06.2023 Bisiklet tarihi / Bucalıların misafirperverliği

18.05.2023 Türkiye Yelken Şampiyonu: Karşıyaka

15.05.2023 Denizciliğin Başkenti: Karşıyaka

23.04.2023 Bilinmeyenle karşılaşmak

15.03.2023 Geçmişe Yolculuk / FB İlk Yurtiçi Seyahatinde Karşıyaka Belediyesi Ziyafet Listesi

24.02.2023 Anadolu’dan Göğe Selam Olsun

31.01.2023 146 Yıldır Spor Sahnesinde Rum Kulüpleri – Ermis/Pera/Beyoğlu

19.12.2022 Bugün 19.12, Dünya Karşıyakalılar Günü

10.11.2022 9 Eylül Kupası'nı Kaf Sin Kaf kazandı

29.10.2022 KAF SİN KAF’ın malül gazisi: Mustafa Cemal Ahmed Umar

09.09.2022 9 Eylül Kutlu Olsun!

30.08.2022 Zafer ve Tayyare Bayramı & Şehid Tayyareci Binbaşı Fazıl Bey

09.07.2022 Ay-Yıldız Meselesi & İsmet Paşa’nın Karşıyaka Spor Kulübü Ziyareti

31.05.2022 Yasaklar ve Kaf Sin Kaf!

19.05.2022 Donanmamızın Şanlı Kruvazörü: Hamidiye; Karşıyaka’ya Hoş Geldiniz

24.04.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli – Bölüm 3

09.03.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli – Bölüm 2

14.02.2022 Zorlu Yolculuk: Midilli

01.02.2022 İzmir Dayanışmanın Şehri

14.01.2022 Çitlembik ağacı ve Agora

10.01.2022 Bornova'nın ilk Türk kulübü: Bornova Gençler Birliği / KSK Bornova Lokali-1933 / Yamanlar Spor -1937

19.12.2021 Bornova Karşıyakalıdır!

12.11.2021 Kaf Sin Kaf Bisikletçileri

01.11.2021 1 Kasım 1912 - 1 Kasım 2021 Biz Karşıyakalıyız!

13.10.2021 Gazi Paşa’mız Karşıyaka’da – Atatürk’ün Adımlarıyla Karşıyaka

06.09.2021 Yavuz geliyor, Yavuz

22.08.2021 Körfezin ayırdığı biraderler… Karşıyaka Göztepe tarihteki ilk maç

26.07.2021 Konuşan Karşıyaka fotoğrafları - Karesi Mıntıkası Şampiyonu İzmir'de

17.06.2021 KSK tarihinde Macaristan dostluğu ve rekabeti

19.05.2021 İzmir'in ilk deniz müsabakaları-1924

16.04.2021 Karşıyaka İdman Ocağı - Karşıyaka'nın gençleri

07.03.2021 İzmir'in rengi: İtalyan Garibaldi/Spor Alemi Kupası Karşıyaka'nın

13.02.2021 Ay-Yıldızlı şanlı armamızı yurt dışında ilk kez dalgalandıran Karşıyakalı…

13.01.2021 Karşıyaka-Vefa-Altınordu-Muhtelit

19.12.2020 Dünya Karşıyakalılar Günü ve Karşıyaka’nın Konuşan Fotoğrafları:


SEN DE DÜŞÜNCELERİNİ PAYLAŞ!

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.


yükleniyor

Köşe Yazarları

Anket

Yeni İnternet Sitemizi Beğendiniz mi?